U jesen 1893. godine na balu u tek sagradenom hotelu "Drina" u Bijeljini mladi i ambiciozni ucitelj Ducic susrece tek svrsenu ucenicu Trgovacke skole Magdalenu Nikolic, unuku po majci poznatog bijeljinskog trgovca Pere Zivanovica.
Sa njom se tajno verio petog novembra 1893. godine, a njihova prepiska ce se nastaviti i nakon Ducicevog odlaska iz Bijeljine i prelaska u Mostar na uciteljovanje od 1895. do 1899. godine. "Jedan deo te korespondencije je sacuvan, kao i pismo koje je Ducicev prijatelj i pesnik Aleksa Santic uputio Magdaleni sestog aprila 1901. godine, moleci je da pomogne u prikupljanju pretplate za svoje 'Pesme'", svedoci za Reporter mr Ljiljana Lukic, profesor u penziji, iz Bijeljine, koja u licnom vlasnistvu cuva Duciceva pisma Magdaleni.
Ducicev odlazak iz Bijeljine bio je, u stvari, progon od strane austrougarskih vlasti po nalogu kotarskog prestojnika Cernija, nakon sto su u premetacini njegovog stana pronadene dve pesme inkriminisanog sadrzaja: "Otadzbina" (Ne trza te uzas b'jede, nit' te trza uzas rana / Mirno spavas, mila majko, teskim sankom uspavana") i "Oj, Bosno".
Zbog njih Ducic biva stavljen pod istragu, a zatim, u maju 1894. godine, vlasti ga proteruju iz grada. Odmah nakon progonstva, pesnik nije mogao naci uciteljsku sluzbu gotovo nigde, pa se uposljava u manastirskoj skoli u Zitomislicu...
Profesorica Lukic navodi da je Jovan Ducic kratko i stanovao u kuci Magdalene Nikolic-Zivanovic, u kojoj je ona zivela sama sa svojom sestrom. A posle raskida sa Ducicem, Magdalena se zarekla da nikada vise nece izaci iz kuce. "Kao kakva romaneskna heroina zivela je od uspomena i jedine srecne trenutke nalazila je u citanju pesama i pisama coveka koga je volela", zakljucuje profesorica Lukic.
Duciceva tajna verenica u amanet je ostavila da joj nakon smrti na spomenik uklesu sledece reci, koje i dan-danas stoje uklesane na bijeljinskom groblju:
"Maga Nikolic-Zivanovic, 1874-1957, Sama pesnik i pesnika Jove Ducica prvo veliko nadahnuce".
A dvadeset godina pre Magdalenine (Magine) smrti, Ducicu je, dok je bio opunomoceni ministar Kraljevine Jugoslavije, stigla molba koja, prema kazivanju mr Lukic, svedoci o dubokom tragu koji je Ducic ostavio u Bijeljini, medu prijateljima, poznanicima i gradanima. U pismu koje Ducicu upucuju iz Srpskog pevackog drustva "Srbadija" trazi se ministrova pomoc za izgradnju doma za potrebe drustva.
"Na prvom mestu, u ovome idealnom poslu, drustvo je slobodno da Vam saopsti da bi zelelo i da bi bilo sretno, ako vidi Vas da dom 'Srbadije' bude sazidan i nazvan - Zaduzbina pesnika Jovana Ducica - Srbadija", stoji, izmedu ostalog, u pismu poslatom prvog novembra 1937. godine upucenom ministru Ducicu. Na margini pisma (izvor: Ducicev legat u trebinjskoj biblioteci), stoji Ducicev rukopis: "Poslao sestog decembra 1937. godine prilog od 1.000 dinara. Molio da neizostavno nazovu svoj dom imenom velikog pesnika Filipa Visnjica, njihovog najblizeg zemljaka."
Izvor: znanje.org
No comments:
Post a Comment